Biển

Đây là cái bí ẩn đã và vẫn còn làm tôi thắc mắc không yên. Làm sao nó có thể vừa ở cạnh tôi rồi lại biến mất ngay? Nó có thể ở đâu được chứ? Tôi đã không thể hiểu và chấp nhận được điều đó, đến giờ cũng vậy. Một khi không còn ở bên tôi nữa thì nhẽ ra nó phải trở thành một hư ảnh thuần túy, một ký ức của tôi, một giấc mơ của tôi, nhưng tất cả bằng chứng tôi có lại nói với tôi rằng ngay cả khi rời xa tôi nó vẫn cứ là chính nó, chắc nịch, ương bướng và không thể nào lý giải nổi. Ấy vậy mà người ta vẫn cứ ra đi và biến mất. Đó mới là bí ẩn lớn hơn, có thể là lớn nhất. Chao ôi, cả tôi nữa, tôi cũng sẽ ra đi vào một lúc nào đó và thành ra như thể tôi chưa từng bao giờ tồn tại, chỉ có điều người ta sống lâu đã thành thói quen nên chẳng bao giờ sẵn sàng để chết...

( tr.172 )

Tôi trải qua một cảm xúc gần như hốt hoảng khi thực tế, cái thực tế sần sùi mãn nguyện, túm chặt lấy những thứ tôi vẫn nghĩ là mình nhớ như in và lắc cho chúng phải vừa vào hình thù đúng của mình. Một cái gì đó quý giá đang tan ra và chảy tuột đi qua những kẽ ngón tay tôi. Ấy vậy mà cuối cùng tôi đã để nó tuột đi thật dễ dàng. Quá khứ, tôi muốn nói cái quá khứ có thực ấy, cũng chẳng có mấy nghĩa lý như ta giả đò là vậy đâu.

( tr.192 )

Cái làm tôi luôn kinh ngạc là sự trái ngược giữa cái tổ và quả trứng, nghĩ là cái vẻ bất trắc của cái tổ, cho dù nó có kỹ lưỡng hoặc thậm chí đẹp đẽ đến mấy, và cái vẻ hoàn chỉnh của quả trứng, sự đầy đủ tinh khiết của nó. Trước khi là một sự khởi đầu, quả trứng là một kết cục tuyệt đối. Nó là định nghĩa đích thực của trạng thái tự đầy đủ hoàn toàn độc lập...

( tr.195 )

Khi tập trung tư tưởng, tôi có thể nhìn thấy cảnh hai đứa ngồi ở đó rõ ràng và sáng sủa lạ thường. Quả thực, ta có thể sống lại cuộc đời mình một lần nữa,chỉ cần đủ sức để nhớ lại là được....

( tr.196 )

Chúng tôi vừa bị một trận bão, suốt đêm đến tận giữa sáng hôm nay.Thật phi thường, tôi chưa bao giờ thấy cái gì dữ dội và dai dẳng như thế ở những vùng ôn đới. Tôi sung sướng đến cuồng nộ, ngồi trên chiếc giường cầu kì của mình như trên một cái linh cữu, nếu đó đúng là từ tôi muốn dùng, căn phòng rúng động xung quanh tôi và trời bên ngoài thì vật vã điên cuồng, xương tan cốt vỡ. Cuối cùng, tôi thầm nghĩ, cuối cùng thì trời đất cũng đã gào thét đến tận âm vực của trận cuồng phong trong lòng tôi! Tôi thấy mình hoá thân đổi dạng, tôi thấy mình thành như một trong những vị á thần của Wagner, ngự trên đám mây sấm sét và chỉ huy những hợp âm lồng lộng, những hồi thanh la chói lòa rạn vỡ cõi trời...

( tr.224 )

Tôi không tin vào khả năng sẽ có một cuộc sống khác sau khi chết, hoặc một vị thần nào sẽ có thể giúp ta được như vậy.Với cái thế giới mà ông ta đã tạo ra như thế này thì tin tưởng ở Thượng Đế là báng bổ ông ta. Không, cái mà tôi mong đợi là một giây phút diễn đạt phàm trần. Đấy, chính xác là nó rồi: tôi sẽ được diễn đạt, toàn bộ con người tôi. Tôi sẽ được xuất kho, như một bài diễn văn kết thúc cao thượng. Tóm lại, tôi sẽ được nói thành lời...

( tr.225 )

Dạo này tôi bắt buộc phải chấp nhận thế giới theo từng liều rất nhỏ một, đong đếm cẩn thận, đó là kiểu tự điều trị ở nhà của tôi, mặc dù tôi cũng chẳng biết chắc là nó đang điều trị cái gì nữa. Có lẽ tôi đang học lại cách sống với người đang sống. Tập lại thì đúng hơn. Nhưng không, cũng chẳng phải thế. Ở đây thì cũng chỉ là cách để khỏi phải ở chỗ nào khác mà thôi.

( tr.234 )

BIỂN - John Banville - Trịnh Lữ dịch ( NXB Văn học )