Con người hoan lạc - trang 430

Tôi trở dậy vào lúc rạng đông và rảo bước dọc theo bãi biển về phía làng, tim tôi nhảy nhót trong lồng ngực. Đời tôi hiếm khi vui tràn trề như thế này. Đó không phải là cái vui bình thường, mà là một niềm hân hoan siêu tuyệt, phi lí và vô cớ. Chẳng những vô cớ mà còn ngược hẳn với mọi cớ có thể viện ra. Lần này, tôi mất hết - tiền bạc, thợ thuyền, đường dây cáp, xe ô tô vận tải. Chúng tôi đã xây dựng một cảng nhỏ và bây giờ chúng tôi chẳng có gì để xuất cảng. Mất sạch sành sanh.

Thế đó, vào đúng cái lúc ấy, tôi lại thấy tràn ngập một cảm giác được giải thoát bất ngờ. như thể trong cái mê cung ngoắt ngoéo, tối tăm của tai ách, tôi đã phát hiện thấy chính nàng tự do đang sung sướng chơi đùa trong một góc. Và tôi bèn chơi đùa với nàng.

Khi mọi sự đều hỏng bét, thật vui mừng xiết bao nếu ta trắc nghiệm tâm hồn mình, thấy nó có dư sức chịu đựng và can đảm. Một kẻ thù toàn năng và vô hình - kẻ gọi đó là Thượng Đế, người kêu đó là Ma Quỷ - dường như xông tới để tiêu diệt chúng ta, song chúng ta không bị tiêu diệt.

Mỗi lần chúng ta là kẻ chiến thắng bên trong bản thân mình, mặc dầu bên ngoài thì thất bại hoàn toàn, chúng ta, những con người, cảm thấy tự hào, vui sướng khôn xiết tả. Tai họa bên ngoài biến thành một diễm phúc tối thượng, không gì lay chuyển nổi.

( trang 430 - truyện Alexis Zorba, con người hoan lạc - Nikos Kazantzaki )